Ngành thời trang Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ và được yêu thích rộng rãi, cả trong nước lẫn quốc tế. Tuy nhiên, những người đứng đầu các thương hiệu thời trang, đặc biệt là các nhà thiết kế (NTK) như chị Vân Anh Scarlet, Founder của các thương hiệu VAS và VAD, đang đối mặt với không ít khó khăn trong quá trình sản xuất, đặc biệt là vấn đề nhân lực. Một trong những trăn trở lớn nhất của chị là tình trạng thiếu hụt nhân lực trẻ trong các nghề tay chân như thợ may và thợ rập, mặc dù mức lương được đưa ra khá hấp dẫn.
Vân Anh Scarlet đã chia sẻ những gì? Chị Vân Anh chia sẻ rằng, một thợ may có tay nghề, làm việc trong giờ hành chính, có thể kiếm được 18-20 triệu đồng mỗi tháng, trong khi đó, thợ rập còn có mức lương cao gấp ba lần. Mặc dù vậy, chị gặp rất nhiều khó khăn trong việc tuyển dụng thợ trẻ, vì đa phần giới trẻ hiện nay có xu hướng chọn các công việc văn phòng hoặc khởi nghiệp kinh doanh riêng thay vì gắn bó với các công việc sản xuất thủ công như thợ may hay thợ rập.
Phải biết phát triển thương hiệu cá nhân -Vân Anh Scarlet
Với những ai không am hiểu về ngành thời trang, sản xuất một sản phẩm may mặc, đặc biệt là một thiết kế thời trang cao cấp, đòi hỏi nhiều công đoạn tỉ mỉ và kỹ thuật. Chị Vân Anh Scarlet, người sáng lập thương hiệu VAS và VAD, đã trải qua quá trình khó khăn này từ khi khởi nghiệp vào năm 2015. Chị chia sẻ, việc làm ra một bộ trang phục đẹp, chất lượng, phù hợp với thị hiếu khách hàng không chỉ đơn giản là sáng tạo ý tưởng, mà còn phải thực hiện nhiều công đoạn tinh vi từ thiết kế, dựng rập, may, đến gia công hoàn thiện sản phẩm. Đặc biệt, trong một số thiết kế, chị Vân Anh cho biết có thể có tới 170 mảnh ghép trong một bộ trang phục, yêu cầu sự chính xác và khéo léo tuyệt đối trong từng công đoạn.
Tuy nhiên, vấn đề lớn mà chị phải đối mặt chính là thiếu hụt lực lượng lao động trẻ. Những người thợ may và thợ rập hiện nay hầu hết đều đã có tuổi, và họ không còn đủ năng lượng cũng như sự sáng tạo như những người trẻ. Chị Vân Anh giải thích rằng giới trẻ hiện nay không còn mặn mà với nghề tay chân, thay vào đó họ hướng tới các công việc văn phòng, công việc sáng tạo hoặc tự khởi nghiệp. Điều này khiến chị rất khó khăn trong việc tìm kiếm và đào tạo những thợ trẻ có đam mê và tay nghề.
“Mặc dù lương của một thợ may tay nghề cao trong giờ hành chính có thể đạt từ 18-20 triệu đồng mỗi tháng, thậm chí thợ rập có thể nhận được lương cao hơn nhiều, nhưng giới trẻ hiện nay lại không mấy mặn mà với công việc này. Họ ít quan tâm đến các nghề thủ công, thay vào đó là hướng tới những công việc ít phải động tay chân hơn”, chị Vân Anh chia sẻ. Đây là một thách thức lớn đối với ngành công nghiệp thời trang, khi mà lực lượng lao động trẻ, sáng tạo và có tay nghề không đủ để đáp ứng nhu cầu sản xuất.
Tầm quan trọng của thợ rập và thợ may trong quá trình sản xuất
Theo chị Vân Anh, một trong những yếu tố quyết định chất lượng sản phẩm thời trang chính là đội ngũ thợ may và thợ rập. Những thợ rập, với công việc tạo ra các mẫu rập chính xác để chuyển xuống xưởng may, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sản phẩm có độ chính xác cao và hoàn thiện. Chị coi họ là “cánh tay” thứ hai trong quá trình sáng tạo của mình, và một thiết kế dù có đẹp đến đâu cũng không thể thành công nếu thiếu đi sự hỗ trợ đắc lực từ đội ngũ thợ rập và thợ may lành nghề.
Tuy nhiên, để có thể giữ được đội ngũ thợ giỏi, chị Vân Anh cho rằng không chỉ đơn giản là trả lương cao mà còn cần một môi trường làm việc đầy đủ các yếu tố như sự tôn trọng, sự sáng tạo, và sự phát triển nghề nghiệp. Chị cho biết, để giữ chân những người thợ giỏi, bản thân chị cũng phải không ngừng học hỏi, nâng cao kỹ năng quản lý và hiểu biết về tâm lý của nhân viên. Mỗi thợ may và thợ rập đều có những nguyện vọng riêng: có người mong muốn thu nhập ổn định, có người lại muốn được trải nghiệm và thử thách với những thiết kế mới mẻ. Do đó, chị luôn phải tìm cách để lắng nghe và thấu hiểu họ, đồng thời tạo ra một môi trường làm việc mà họ cảm thấy thoải mái và phát huy được tối đa năng lực của mình.
Vân Anh Scarlet – Chạy theo xu hướng phải đi đôi với sáng tạo
Khó khăn của các chủ doanh nghiệp thời trang hiện nay
Chị Vân Anh cũng chia sẻ rằng, ngành công nghiệp thời trang hiện nay không còn dễ dàng như trước nữa. Các chủ thương hiệu phải đối mặt với rất nhiều thách thức, từ việc nắm bắt xu hướng, tạo ra sản phẩm chất lượng, đến việc quản lý chuỗi cung ứng, sản xuất và phát triển thương hiệu. Theo chị, nếu một NTK chỉ giỏi sáng tạo mà không hiểu rõ về quy trình sản xuất và chất lượng sản phẩm của mình, thì rất khó để tồn tại và phát triển lâu dài trong ngành.
“Ngành thời trang không còn đơn giản như ngày xưa, chỉ bán những bộ đồ đẹp là đủ. Bây giờ, các chủ thương hiệu phải hiểu rõ đối tượng khách hàng của mình, từ đó nghiên cứu và phát triển sản phẩm phù hợp với nhu cầu của họ”, chị Vân Anh nhấn mạnh. Cùng với đó, chị cũng cho rằng việc nghiên cứu thị trường, tạo dựng bộ sưu tập đầu tiên đẹp mắt và được khách hàng yêu thích không có nghĩa là các bộ sưu tập sau sẽ được đón nhận. Nếu không có sự nghiên cứu kỹ lưỡng, không hiểu rõ khách hàng, việc duy trì sự thành công trong ngành thời trang là rất khó khăn.
Lời khuyên cho các startup thời trang
Chị Vân Anh đưa ra lời khuyên cho các bạn trẻ muốn khởi nghiệp trong ngành thời trang: “Kinh doanh thời trang bây giờ không dễ dàng như ngày xưa. Các bạn cần phải nghiên cứu kỹ thị trường, hiểu khách hàng mình là ai, từ đó mới có thể tạo ra sản phẩm phù hợp. Đặc biệt, ngoài việc có khả năng thiết kế, các bạn còn cần phải học hỏi các kỹ năng khác như quản lý nhân sự, phát triển thương hiệu, thậm chí là kinh doanh online, livestream, và các công nghệ thương mại điện tử”.
Vân Anh Scarlet – Kinh doanh thời trang bây giờ không dễ dàng như ngày xưa.
Chị cũng khẳng định rằng, đối với các startup trong ngành thời trang, việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm là điều tối quan trọng. Bởi vì, nếu chỉ chạy theo xu hướng mà không có sự sáng tạo, không có sự khác biệt, các thương hiệu mới sẽ rất dễ bị chìm vào đám đông và không tạo được dấu ấn riêng.
“Thị trường ngày càng cạnh tranh và nguồn vốn cũng khó khăn hơn nhiều so với trước đây. Vì vậy, nếu muốn thành công, các bạn cần phải xác định rõ mình đang nhắm đến đối tượng khách hàng nào và làm sao để sản phẩm của mình luôn nổi bật giữa hàng trăm thương hiệu khác”, chị chia sẻ.
Chị Vân Anh Scarlet đã khẳng định rằng, sự thành công trong ngành thời trang không chỉ đến từ khả năng sáng tạo mà còn từ sự thấu hiểu quy trình sản xuất và biết cách giữ chân những người thợ giỏi. Việc thiếu hụt thợ trẻ trong ngành may mặc là một vấn đề không chỉ của riêng thương hiệu VAS và VAD, mà còn là của cả ngành thời trang Việt Nam. Để khắc phục tình trạng này, cần có những chính sách, giải pháp dài hạn để thu hút giới trẻ trở lại với nghề thủ công, cũng như xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, sáng tạo và ổn định cho đội ngũ lao động.
Với những trăn trở và kinh nghiệm của mình, chị Vân Anh hy vọng rằng trong tương lai, ngành thời trang Việt Nam sẽ có thêm nhiều nhân lực trẻ, nhiệt huyết và đam mê, để tạo ra những sản phẩm không chỉ đẹp mà còn mang đậm bản sắc riêng, góp phần phát triển nền công nghiệp thời trang trong nước.
